اگر به کار کشاورزی و باغداری مشغول هستید احتمالاً تاکنون با رشد خیارهای تلخ مواجه شده‌اید. باتوجه به باروری بسیار بالای گیاه خیار، میوه‌های آن نزد مردم محبوبیت فراوانی دارد.
ممکن است وقتی مشاهده کنید که پس از ماه‌ها تلاش و نگهداری کشت سبزیجات یا خیار شما با همچین مشکلی روبه‌رو شده است احساس شکست و ناراحتی کنید. زیرا تقریباً هیچ‌کس مایل به مصرف خیارهایی با طعم تلخ و غیرقابل‌مصرف نمی‌باشد.
تلخی خیار به دلیل وجود برخی مشکلات در خاک و همچنین شرایط آب‌و‌هوایی به وقوع می‌پیوندد. این مشکلات معمولاً به راحتی قابل رفع می‌باشند اما مسئله اساسی اینجاست که چگونه از رویش خیارهای تلخ مطلع شویم درحالی‌که راهی برای تشخیص طعم خیارهای درحال رشد وجود ندارد و حتی اگر راه‌حلی وجود داشته باشد ممکن است که زمان کافی در اختیار نداشته باشیم و کار از کار گذشته باشد.
همانطور که گفته شد وجود برخی تنش‌ها باعث شکل‌گیری این مشکل می‌شوند. درست است که پس از تلخ شدن طعم خیارها نمی‌توانیم مشکل را برطرف کنیم اما لازم است با رعایت نکاتی از وقوع این مشکل جلوگیری به عمل آوریم.
در این مقاله قصد داریم شما عزیزان را با علل تلخی خیارها و را‌هکارهایی جهت پیشگیری از وقوع این مشکل آشنا نمائیم. همراه ما باشید.
یکی از آفات و بیماری‌های مهم گیاه خیار آفت نماتد می‌باشد که به تدریج و به صورت کامل سبب از بین رفتن کامل محصول می‌شود نماتدکش اگروهلث با مکانیسم اثری که دارا می‌باشد می‌تواند بالای 70درصد نماتدها را از بین ببرد.
میوه خیار حاوی ترکیباتی می‌باشد که کوکوربیتاسین C و کوکوربیتاسین B نامیده می‌شوند. وظیفه این ترکیبات این است که برگ‌های میوه‌های خیار را تلخ کنند تا طعم آنها برای حشرات جونده زننده باشد و از این طریق راه نفوذ حشرات جونده را بگیرند.
همچنین این ترکیبات فقط در قسمت‌هایی از گیاه خیار فعالیت می‌کنند که قابل‌مصرف برای ما انسان‌ها نمی‌باشد و فقط در ساقه‌ها و برگ‌های خیار موجود هستند و به همین دلیل است که ما از وجود و فعالیت چنین ترکیباتی آگاه نیستیم و تنها زمانی برای ما قابل‌حس خواهند بود که به داخل میوه‌ها نفوذ کنند.
بنابراین ما زمانی تلخی خیارها را حس خواهیم کرد که ترکیبات فوق به داخل میوه‌های خیار روانه شده باشند. معمولاً طعم تلخ ایجاد شده توسط این ترکیبات تمام قسمت‌های میوه را درگیر نمی‌کند بلکه فقط ته خیارها و ناحیه زیرپوست میوه‌ها دچار تلخی می‌شوند.
تاکنون علت قطعی برای بروز تلخی در میوه‌های خیار مشخص نشده است اما وقوع هرگونه اختلال یا تنش هنگام کشت و رشد خیار آنها را دچار تلخی می‌کند. مهم‌ترین عوامل دخیل در طعم مناسب خیارها مقدار زیادی نور خورشید، خاک سرشار از مواد مغذی و آبیاری کافی و بابرنامه می‌باشد.
به طور کلی دور بودن گیاهان از هرنوع تنش محیطی بر کیفیت و طعم آنها نتایج فوق‌العاده خواهد داشت. در زیر چند مورد از عواملی که موجب تلخ شدن طعم میوه‌های خیار می‌شوند را برشمرده و راهکارهای پیشگیری از وقوع این اختلالات را بررسی کرده‌ایم:
اگر آبوهوای منطقه کشت خیار برای مدت‌های طولانی گرم و خشک باشد این موضوع به تنهایی سبب بروز تلخی در میوه‌های خیار خواهد شد.
زیرا گیاه خیار به آب فراوان احتیاج دارد و در چنین شرایطی آب سریعاً خشک شده و میزان بسیار کمی از آن به ریشه‌های بوته خیار می‌رسد. دمای بسیار بالا بوته‌های خیار را دچار تنش می‌کند. بنابراین لازم است که بوته‌ها را به خوبی آبیاری نمائید. با آبیاری مناسب خیارها تمایل بسیار کمی به تلخی خواهند داشت.
نیاز گیاه خیار به آب در شرایط معمول تقریباً یک اینچ در هفته می‌باشد اما میزان این نیاز در شرایط گرم و خشک بسیار افزایش می‌یابد.
برای اینکه مطمئن شوید بوته‌های خیار آب کافی در اختیار دارند توصیه می‌کنیم از سیستم آبیاری قطره‌ای استفاده نمائید. اگر می‌خواهید بدانید چه زمان گیاه خیار به آب نیاز دارد لازم است که انگشت اشاره‌تان را در عمق یک اینچی به داخل خاک فرو ببرید.
اگر شاهد خشک شدن خاک بودید این به این معناست که زمان آبیاری بوته‌ها فرا رسیده است اما اگر دریافتید که خاک در عمق یک اینچی مرطوب می‌باشد بوته‌های خیار فعلاً نیازی به آبیاری ندارند.
مالچ‌کشی کردن ریشه‌های بوته خیار در دماهای شدید، به حفظ رطوبت خاک کمک شایانی می‌کند. این روش از رویش علف‌های هرز نیز جلوگیری خواهد کرد.
اگر از کشت گلخانه‌‌ای استفاده می‌کنید در دماهای بیش از 32 درجه سانتی‌گراد می‌توانید یک پارچه سایه‌دار برروی سقف گلخانه پهن نمائید تا با این راه گیاهانتان در دماهای بسیار بالا در مقابل نور فیلترشده قرار گیرند. شما می‌توانید به جای پارچه از شید نیز استفاده کنید.
عامل دیگری که خیارهای شما را دچار تلخی می‌کند خاک ناسالم و فقر مواد مغذی می‌باشد. از آنجا که بوته‌های خیار مصرف‌کننده‌های سنگینی هستند بنابراین خاک غنی به تولید خیارهای باکیفیت و خوش‌طعم کمک فراوانی می‌کند.
همچنین خاکی که سرشار از مواد آلی باشد برای رشد بوته‌های خیار بسیار مفید است. شما می‌باید خاک زمین موردنظر را پیش از شروع به کشت خیار با کود مناسب غنی‌سازی کنید. کوددهی را به مراحل ابتدایی کشت بسنده نکنید و در تمام مراحل رشد به خاک مواد مغذی تزریق نمائید.
اگر توان خاک بسیار کم‌تر از حد متعادل می‌باشد لازم است که حدوداً هر 5 هفته یک‌بار بوته‌های خیار را با کود مناسب تغذیه کنید. پیشنهاد می‌کنیم جهت تهیه کود مناسب با کارشناسان شرکت دانش‌بنیان خرم‌بهار آتیس مشورت نمائید.
هرقدر گیاهان هنگام رشد استرس کمتری متحمل شوند طعم بهتری خواهند داشت. پس سعی کنید گیاهان را از استرس‌های مختلف دور نگه‌دارید. به‌عنوان مثال کشت بوته‌های خیار در بسترهای بلند و یا به‌صورت پشته سبب گرم شدن سریع خاک در اوایل فصل رشد شده و از گیاهان تازه‌روییده و جوان‌تر در برابر تنش سرمایی محافظت خواهد کرد.
همانطور که گفته شد گیاه خیار تغذیه بالایی از مواد مغذی و آب داشته و به رقابت بر سر مواد غذایی و آب با دیگر گیاهان حساسیت بسیار شدیدی دارد.
سعی کنید از رویش علف‌های هرز در میان بوته‌های خیار جلوگیری کنید و همچنین فاصله‌ای مناسب بین بذرها یا نشاها برقرار سازید. دلیل ضرورت ایجاد فاصله بین گیاهان خیار این است که هرکدام از بوته‌ها به میزان بسیار زیادی از مواد مغذی و آب دسترسی داشته باشند و بین آنها رقابت ایجاد نشود. وجود رقابت بر سر مواد مغذی و آب به خوبی سبب تلخ شدن طعم خیارها می‌شود.
خیارهایی که در گلخانه و یا به‌صورت داربستی کشت می‌شوند به فاصله 20 تا 30 سانتی‌متر از یکدیگر نیاز دارند. همچنین نیاز است که بین گیاهان کشت‌شده برروی پشته‌ها 90 سانتی‌متر فاصله برقرار باشد.
کمبود نور خورشید عامل دیگری است که خیارها را در معرض تلخ شدن قرار می‌دهد. به عنوان مثال خیارهایی که در شمال غربی اقیانوس آرام کشت می‌شوند از طعم بسیار تلخی برخوردار هستند و این به دلیل تابش کم نور خورشید بر بوته‌های خیار است.
درست است که کنترل ساعات تابش خورشید از دسترس ما دور است اما برای برخوردار بودن بوته‌ها و گیاهان خیار از نور موردنیاز ضروری است که منطقه‌ای آفتابگیر را جهت کشت خیار برگزینید.
در مناطقی که آسمان ابری می‌باشد توصیه می‌کنیم جهت تقویت نمودن گرما از کاور استفاده کرده و یا تونل‌کشی انجام دهید.
نکته‌ی دیگر این است که گیاهان خیار نباید زیر سایه محصولات دیگر قرار گیرند مگر اینکه آبوهوای منطقه بسیار گرم باشد و این گرما منجر به تلخ شدن طعم خیارها شود که در این‌صورت ضروری است که با کمک سایه‌ی محصولات و درختان بلندتر از تنش گرمایی جلوگیری به عمل آید.
در این مقاله سعی کردیم به بررسی چند مورد از عواملی که سبب تلخ شدن طعم خیارها می‌شوند بپردازیم و دانستیم که گیاهان خیار درکنار رشد بسیار ساده‌ای که دارند شرایطی را می‌طلبند که درصورت مهیا نبودن شرایط موردنیاز، کشت شما بی‌فایده بوده و درنهایت با خیارهایی تلخ مواجه خواهید شد.
یکی دیگر از عواملی که بر طعم خیارهای تولیدشده تاثیر می‌گذارد رقم خریداری‌شده است. حتما هنگام خرید، ارقامی که برچسب غیرتلخ دارند را انتخاب کنید.
بهترین روش پرورش گیاهان سالم تحقیق دررابطه با شرایط مطلوب گیاه می‌باشد. حتی کمترین کوتاهی در فرایند رشد گیاه می‌تواند باعث ایجاد آسیب‌های جبران‌ناپذیر به گیاهان شود. بنابراین اقدامات احتیاطی را به طور دقیق انجام داده و هنگام انتخاب محل کشت خیار دقت بسیار بالایی به خرج دهید.
امیدواریم مطالب ارائه‌شده در این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد و با عنایت به نکات گفته‌شده درنهایت خیارهایی خوش‌طعم و بازارپسند پرورش دهید. شما را به خداوند بزرگ می‌سپاریم.
