آیا با ساختار گیاه هویج همچنین آفات هویج آشنا هستید؟ هویج گیاهی دوساله و محصولی فصل خنک است. از کاشت تا برداشت این گیاه حدود 4 سال زمان لازم است. ریشه این گیاه خوراکی بوده و گلدهی و میوه‌دهی آن مربوط به سال دوم دوره رشد می‌باشد. میوه هویج محبوبیت فراوانی در بین عموم داشته و همچنین ماندگاری بسیار بالایی دارد. این گیاه درمانگر امراض مختلف و تقویت‌کننده بسیار مهم قوای بینایی می‌باشد و در صنایع مختلف از جمله مرباسازی کاربرد دارد.
همانند سایر محصولات، هویج نیز در معرض تهدید آفات و بیماری‌های گوناگونی قرار دارد که کشت هویج را دچار اختلال می‌کند. این بیمارگرها بر ظاهر، طعم و حتی رنگ میوه هویج تاثیرات منفی گذاشته و از بازارپسندی آنها به شدت می‌کاهند. با توجه به جایگاه مهمی که هویج در بین برنامه غذایی مردم دارد پیشگیری و مبارزه با عوامل بیماری‌زا و آفات هویج بسیار حائز اهمیت است.
در این مقاله سعی داریم شما عزیزان را با برخی آفات و بیماری‌های مهم گیاه هویج آشنا نموده و راهکارهای مدیریتی برای مبارزه با این بیمارگرها را بررسی کنیم. در ادامه به بررسی برخی از آفات هویج می‌پردازیم.
عامل اصلی این بیماری نوعی قارچ می‌باشد که توانایی پیمودن مسافت‌های بسیار طولانی در هوا را دارد. یکی از علائم این بیماری پیدایش نوعی پودر سفیدرنگ برروی برگ‌ها، گل‌ها و ساقه‌های گیاه است. درصورت پیشرفت بیماری برگ‌ها دچار تغییر شدید شکل ظاهری خواهند شد.
رطوبت بیش از حد و همچنین درجه حرارت متوسط به گسترش این بیماری کمک می‌کند. عفونت ایجادشده توسط بیماری سفیدک پودری در نواحی سایه‌دار شدت می‌یابد.
خریداری ارقام مقاوم به سفیدک پودری بهترین راهکار برای پیشگیری از وقوع بیماری است. همچنین کاهش مصرف کودهای ازته، استفاده از قارچ‌کش‌های حفاظتی و مصرف گوگرد سبب کاهش احتمال بروز بیماری خواهد شد.
اولیـن عـلائم بیماری گیاهی پوسیدگی پیتیومی هویج به طور تقریبی دو الی سه ماه بعد از کاشت بذور مشـاهده می‌گردد. نشانه های اولیه بیماری شامل لکه های کوچک، رنگ پریده، زرد و آبسوخته روی سطح ریشه می‌باشد.
بارزترین علامت این آفات هویج پیدایش نقاط کوچک فرورفته روی ریشه است، که تا زمان برداشت محصول توسعه بیشتری یافته و تیره‌تر می‌شود. بیشترین علائم بیماری در یک سوم بالایی ریشه قابل مشاهده است. به طور تقریبی اندازه این فرورفتگی‌ها بین 4 الی 13 میلیمتر متغیر بوده و لبه آنها سیـاه و خـاکستری می‌باشد.
وجود این حفره‌ها باعث شکستگی ریشه شـده است و به شدت کیفیت و بازار پسندی محصول را کاهش می‌دهد. جهت مدیریت این بیماری می توان از تناوب زراعی 5 ساله، کاشت ارقام نسبتا مقاوم، عدم استفاده از مصرف بیش از اندازه مواد مغذی را نام برد. در صورت نیاز به مبارزه شیمیایی از سم بردوفیکس می‌توان استفاده نمود.
شته‌های تهدید کننده محصول هویج حشرات ریز زرد و سبزرنگی هستند که بدنی نرم داشته و در زیر ساقه‌ها و برگ‌های گیاه ظاهر می‌شوند. تشدید آلودگی توسط این آفت منجر به نمایان شدن لکه‌های زردرنگ و تغییر شدید ظاهر برگ‌ها می‌شود. در اثر فعالیت این آفت ماده چسبنده و شیرین برروی گیاهان هویج ایجاد می‌شود.
درصورتی که بیماری فقط تعدادی از برگ‌ها را درگیر کرده باشد می‌توان با حذف برگ‌های آلوده بیماری را تا حدی مدیریت کرد. اما اگر آلودگی شدید باشد باید از مالچ‌های بازتاباننده‌ی نور همچون پلاستیک‌های نقره‌ای رنگ استفاده کرد.
این کار باعث می‌شود شته‌ها از تغذیه بازمانده و نابود شوند. راهکار دیگر جهت از بین بردن این آفت آبشویی با فشار بالا است که برگ‌ها را از وجود آن پاک می‌کند. اگر جمعیت شته‌ها با روش‌های مکانیکی قابل کنترل نیست، استفاده از حشره‌کش‌هایی همچون روغن گیاه چریش (Neem) توصیه می‌شود. از کفشدوزک‌ها و مگس‌های سیرفیده می توان برای کنترل بیولوژیک لین آفت استفاده نمود.
از دیگر آفات هویج مگس هویج می‌باشد این آفت حشره‌ای بالغ، کوچک و تیره‌رنگ است که به مگس هویج معروف می‌باشد. طول لاروهای این حشره حدود 1 سانتی‌متر بوده که به داخل ریشه‌های هویج نفوذ کرده و برروی آنها زخم و حفره ایجاد می‌کنند.
سپس یک قارچ رنگی زنگ مانند این حفره‌ها را می‌پوشاند. مگس هویج محصولات دیگری همچون نخودفرنگی و کرفس را نیز مورد هجوم قرار می‌دهد. برای پیشگیری از این بیماری اجازه ندهید هویج‌ها در فصل زمستان در مزرعه باقی بمانند.
خسارت توسط لارو سوسک سرخرطومی ایجاد می‌شود. حشره بالغ روی دمبرگ‌ها تخم‌گذاری کرده، لاروها بعد از خروج شروع به تغذیه و ایجاد دالان در ریشه هویج می‌کنند.
آنها از سنین اولیه از بخش‌های نرم ریشه شروع به تغذیه کرده و با پیشرفت سن، به تمام قسمت‌های ریشه آسیب می‌زند. بنابراین فرصت برای ورود قارچ‌های بیماری‌زا فراهم شده و کل غده را آلوده می‌کنند.
جهت مقابله با این آفت مالچ‌پاشی موثرترین راهکار است. با استفاده از یک لایه ضخیم مالچ سلامت خاک حفظ شده و گیاهان از گزند این آفت در امان می‌مانند. استفاده از تله برای به دام انداختن حشره بالغ جهت مدیریت آفت مناسب می‌باشد.
جهت مبارزه شیمیایی می‌توان از سموم فوزالون 1.5 لیتر در هکتار و یا دلتامترین 0.5 لیتر در هکتار استفاده نمود.
نماتدها موجودات بسیار ریز و ذره‌بینی هستند که چشم غیرمسلح قادر به تشخیص آنها نیست. این موجودات موذی و بسیار دردسرآفرین به سرطان خاک معروف‌اند. نماتد گونه‌های مختلفی دارد که گیاه هویج توسط رقم نماتد مولد گره مورد حمله قرار می‌گیرد. نماتد مولد گره، ریشه‌های هویج را مورد هجوم قرار داده و سبب تغییر شدید ظاهر ریشه‌ها می‌شود. نماتدهای ریشه آسیب‌های فراوان بر کشت هویج وارد کرده و از عملکرد آنها به شدت می‌کاهند.
متاسفانه خسارت واردشده توسط نماتدها به قدری بالا است که گاهی جبران خسارت را غیرممکن می‌سازد. درصورت بروز آلودگی شدید تنها راه ممکن عدم کاشت در زمین بیمار خواهد بود. هنگامی‌که متوجه بروز نماتد در باغ شدید عمل کشت‌وکار را متوقف نموده و شروع به پاکسازی باغ نمایید.
یکی از راهکارهای بسیار موثر جهت غلبه بر جمعیت نماتدها این است که خاک را به مدت 6 هفته با نور مستقیم خورشید ضدعفونی کنید. بی‌شک بهترین راه برای محافظت از محصولات دربرابر این موجودات موذی کشت‌وکار در بستر عاری از نماتد خواهد بود.
استفاده از نماتدکش راه‌حلی دیگر در امر نابودی نماتدها می‌باشد. اگر قصد خرید سموم نماتدکش را دارید پیشنهاد می‌کنیم به سایت شرکت دانش‌بنیان خرم‌بهار آتیس مراجعه فرمایید.
در این مقاله سعی کردیم به صورت مختصر به بررسی برخی عوامل بیماری‌زای کشت هویج بپردازیم. آنچه در این مقاله به شما معرفی شد فقط چند مورد از بیمارگرهای محصول هویج می‌باشد که هدف از معرفی آنها آماده‌سازی ذهن شما عزیزان است و قطعاً تعداد بسیار بالایی از آفات و بیماری‌های تهدیدکننده این محصول وجود دارد. پیشگیری بهترین راه حفاظت از محصولات دربرابر این بیمارگرها خواهد بود.
توصیه می‌کنیم جهت پیشگیری از بروز آفات و بیماری‌ها در انتخاب محل کشت دقت کافی داشته باشید و به هیچ وجه خودسرانه اقدام به درمان باغ و محصولات نکنید و حتما با یک کارشناس حوزه گیاه‌پزشکی مشورت نمائید. شما را به خداوند بزرگ می‌سپاریم.
